Τι περιλαμβάνει η πρόταση του διοικητή του ΙΚΑ που θα συζητηθεί στο προσεχές Υπουργικό Συμβούλιο

Ιδιωτικού δικαίου τα νοσοκομεία

Καταργείται ουσιαστικά το υπουργείο Υγείας - συντονιστικός ο ρόλος του

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  26/09/1999 00:00

Η «κατάργηση» του υφισταμένου ρόλου του υπουργείου Υγείας-Πρόνοιας με τη μετατροπή του ουσιαστικά σε επιτελικό όργανο και η ιδιωτικοποίηση των κρατικών νοσοκομείων είναι στα άμεσα ­ ίσως και πριν από τις εκλογές ­ σχέδια της κυβέρνησης. Ο διοικητής του ΙΚΑ κ. Μ. Νεκτάριος έχει υποβάλει «πακέτο» 30 προτάσεων προς τον πρωθυπουργό κ. Κ. Σημίτη και τους υπουργούς Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας κ. Ι.Παπαντωνίου και Υγείας-Πρόνοιας κ. Λ. Παπαδήμα, το οποίο αναμένεται να συζητηθεί στο προσεχές Υπουργικό Συμβούλιο. Το «πακέτο» του διοικητή του ΙΚΑ περιλαμβάνει: θέσπιση Εθνικού Φορέα Υγείας (ΕΦΥ) και μεταβίβαση στη διοίκησή του βασικών αρμοδιοτήτων του υπουργού Υγείας-Πρόνοιας· αλλαγή του καθεστώτος των κρατικών νοσοκομείων και μετατροπή τους σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, που θα έχουν τη δομή και τη λειτουργία μιας ανώνυμης εταιρείας· ανάθεση του μάνατζμεντ (διοίκηση) των νοσοκομείων σε εξειδικευμένες ιδιωτικές εταιρείες· υποχρεωτική ένταξη στον ΕΦΥ των κλάδων ασθενείας πέντε μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων και ενοποίηση των παροχών τους· επέκταση του συστήματος managed care (ολοκληρωμένη κάλυψη των ασφαλισμένων και μηχανογραφική παρακολούθησή τους) σε όλη τη χώρα ως το τέλος του 2001 και μεταφορά της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας του ΙΚΑ στον ΕΦΥ ως την 1η Ιανουαρίου 2002.

Με την υλοποίηση των παραπάνω ριζικών αλλαγών η κυβέρνηση στοχεύει: πρώτον, στη δραστική μείωση της σπατάλης, η οποία εκτιμάται σε τουλάχιστον 20% των συνολικών δαπανών υγείας· και, δεύτερον, στη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του διοικητή του ΙΚΑ, οι πόροι που διατίθενται για την υγεία είναι επαρκείς (περίπου 8% του ΑΕΠ, ποσοστό ίσο με τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης), βρίσκονται ωστόσο σε αναντιστοιχία με τις υπηρεσίες που παρέχονται στον πολίτη.

* «Η τελευταία ευκαιρία»

«Η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών έχει αρνητική εικόνα για τις προσφερόμενες ιατρικές και νοσοκομειακές υπηρεσίες του δημοσίου τομέα. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η παροχή υποβαθμισμένων και κοινωνικά άνισων υπηρεσιών υγείας. Από τη μία μεριά, ο δημόσιος τομέας με το προβληματικό ΕΣΥ και από την άλλη ένας ανεξέλεγκτος ιδιωτικός τομέας συνθέτουν ένα μη αποδοτικό και ατελέσφορο σύστημα υγείας» σημειώνει ο κ. Νεκτάριος. Η πρόβλεψη που διατυπώνει είναι ότι οι δαπάνες υγείας θα ακολουθήσουν έντονα αυξητικές τάσεις διότι διεθνώς δημιουργείται ένα νέο σκηνικό με την έμφαση νέων παραγόντων, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και η έξαρση της κατανάλωσης εξαρτησιογόνων ουσιών. «Ισως είναι η τελευταία ευκαιρία», προσθέτει, «για να βγούμε από το αδιέξοδο και να αποκτήσουμε επιτέλους ένα πραγματικά εθνικό σύστημα υγείας».

Το σημαντικότερο πρόβλημα των δημοσίων υπηρεσιών υγείας, κατά τον κ. Νεκτάριο, είναι η έλλειψη αυτονομίας από τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις της δημόσιας διοίκησης. «Το υπουργείο Υγείας, όπως και όλη η υπόλοιπη δημόσια διοίκηση, κινείται συνήθως σε γραφειοκρατικό - διεκπεραιωτικό επίπεδο, μακριά από τις σύγχρονες απαιτήσεις οργάνωσης και διαχείρισης πολυάριθμων, τεράστιων και πολύπλοκων οικονομικών μονάδων, όπως είναι τα κρατικά νοσοκομεία» τονίζει. Προτείνει λοιπόν να μεταφερθεί εκτός υπουργείου Υγείας (συγκεκριμένα στον Εθνικό Φορέα Υγείας) η οργάνωση, λειτουργία και διαχείριση των νοσοκομείων και η ηγεσία του υπουργείου «να περιοριστεί μόνο σε επιτελικά καθήκοντα»!

Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση φαρμάκων ο διοικητής του ΙΚΑ τάσσεται υπέρ της εκτίμησης που είχε κάνει το 1994 η επιτροπή των ξένων εμπειρογνωμόνων περί μείωσης κατά 50% της συνολικής δαπάνης για φάρμακα με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων. Σημειώνεται ότι η δαπάνη για φάρμακα στην Ελλάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε επίπεδο ΟΟΣΑ (Ελλάδα: 1,9% του ΑΕΠ, μέσος όρος για ΟΟΣΑ: 1,3% του ΑΕΠ). Επίσης η κατανάλωση σκευασμάτων φαρμάκων στην Ελλάδα είναι 26,5 κουτιά κατά κεφαλήν ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 14,4 κουτιά.
Τα 30 μέτρα για την αναμόρφωση του ΕΣΥ

Περιορισμός του υπουργείου Υγείας-Πρόνοιας μόνο σε επιτελικά καθήκοντα, όπως η άριστη κατανομή των πόρων μεταξύ των διαφόρων υποσυστημάτων, η εξασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης των πολιτών σε όλες τις βαθμίδες περίθαλψης κ.ά.

* Δημιουργία του Εθνικού Φορέα Υγείας (ΕΦΥ) υπό την εποπτεία του υπουργείου Υγείας-Πρόνοιας. Στον ΕΦΥ θα ανατεθεί η οργάνωση και διαχείριση της ζήτησης και της προσφοράς των υπηρεσιών υγείας.

* Η οργάνωση της ζήτησης των υπηρεσιών υγείας του ΕΦΥ θα συγκροτείται από τηΓενική Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης και τη Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών Υγείας.

* Να αποδίδονται στον ΕΦΥ τα έσοδα από τη γενική φορολογία που αφορούν τις δαπάνες υγείας του κρατικού προϋπολογισμού.

* Προαιρετική ένταξη στον ΕΦΥ των κλάδων ασθενείας των ασφαλιστικών ταμείων σε ό,τι αφορά τις παροχές σε είδος. Να διατηρούν τις παροχές σε χρήμα.

* Υποχρεωτική ένταξη στον ΕΦΥ των κλάδων ασθενείας (παροχές σε είδος) των ασφαλιστικών ταμείων ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΤΕΒΕ, ΤΑΕ (Ταμείο Εμπόρων) και του Δημοσίου. Με την ένταξη των Ταμείων η ασφαλιστική κάλυψη του ΕΦΥ θα αφορά περίπου το 90% του πληθυσμού.

* Κατά την έναρξη λειτουργίας του ΕΦΥ τα ασφαλιστικά ταμεία θα εισφέρουν τα ποσά που αναφέρονται στους προϋπολογισμούς τους για τις παροχές ασθενείας σε είδος. Σε μεταγενέστερο στάδιο θα καθοριστεί το νέο σύστημα εισφορών των κλάδων ασθενείας στον ΕΦΥ.

* Οι κλάδοι ασθενείας που θα επιλέξουν να μην ενταχθούν στον ΕΦΥ θα καταβάλλουν στις υπηρεσίες υγείας του ΕΦΥ το πραγματικό κόστος των υπηρεσιών αυτών, όπως αυτό θα καθοριστεί από τον ΕΦΥ, χωρίς επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.

* Με απόφαση του ΔΣ του ΕΦΥ θα γίνεται η κατανομή των οικονομικών πόρων του.

* Δημιουργία Περιφερειακών Υπηρεσιών Υγείας, ανεξάρτητα από τις Διευθύνσεις Υγείας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων οι οποίες θα συντάσσουν τον προϋπολογισμό της περιφέρειας και μεταγενέστερα θα είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των πόρων.

* Εκπόνηση «φόρμουλας» ­ μελλοντικά ­ από τον ΕΦΥ για την κατανομή των πόρων στις περιφέρειες, καθώς και εκπόνηση συμβάσεων συνεργασίας με τους προμηθευτές υπηρεσιών υγείας, προγράμματος διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας (κατασκευές, συντηρήσεις κτλ.) και προγράμματος προμηθειών ιατρικού εξοπλισμού και αναλώσιμων υλικών.

* Επέκταση του συστήματος managed care (ολοκληρωμένη κάλυψη των ασφαλισμένων και μηχανογραφική παρακολούθησή τους ­ θα εφαρμοστεί πιλοτικά στο τέλος του 1999) και μεταφορά του από το ΙΚΑ στον ΕΦΥ.

* Συνεργασία και με ιδιωτικούς φορείς υγείας για τη λειτουργία του συστήματος managed care.

* Η οργάνωση της «προσφοράς» στον ΕΦΥ θα συγκροτείται από δύο γενικές διευθύνσεις: τη Γενική Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και τη Γενική Διεύθυνση Νοσοκομειακής Περίθαλψης.

* Εκπόνηση του Χάρτη Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

* Μεταφορά της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας του ΙΚΑ στον ΕΦΥ ως την 1η Ιανουαρίου 2002. Ως το τέλος του 2001 θα έχει εγκατασταθεί ένα ευρύτατο managed care.

* Ενταξη των Κέντρων Υγείας του ΕΣΥ στο συνολικό πρόγραμμα αναδιοργάνωσης της πρωτοβάθμιας περίθαλψης του ΙΚΑ.

* Μετατροπή των κρατικών νοσοκομείων σε ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Κατά τα άλλα, ακολουθούν τη δομή και λειτουργία μιας τυπικής ανώνυμης εταιρείας.

* Τα ΔΣ των νοσοκομείων έχουν τις αρμοδιότητες συμβουλίου μιας τυπικής ΑΕ. Τα μέλη των ΔΣ διορίζονται από τον ΕΦΥ μετά από έγκριση του υπουργού Υγείας.

* Την εκτελεστική εξουσία στη διοίκηση των νοσοκομείων ασκεί ο διευθύνων σύμβουλος. Θα επιλέγεται από τον ΕΦΥ μετά από σχετικό διαγωνισμό. Το μάνατζμεντ (διοίκηση) των νοσοκομείων μπορεί να ανατίθεται και σε εξειδικευμένες εταιρείες hospital management μετά από διαγωνισμό που θα διενεργεί ο ΕΦΥ.

* Ο ΕΦΥ να εκπονήσει Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο Νοσοκομείων, το οποίο θα εγκατασταθεί σε όλα τα νοσοκομεία μέσα σε δύο χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του Φορέα.

* Να εκπονήσει ο Εθνικός Φορέας Υγείας Σύστημα Προμηθειών. Οι ετήσιες προμήθειες θα εντάσσονται στους ετήσιους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων.

* Ο ΕΦΥ θα κατανέμει ετησίως έναν «κλειστό προϋπολογισμό» (δηλαδή, θα προϋπολογίζονται τα έξοδα κάθε τμήματος και κλινικής και από την πρόσθεσή τους θα προκύπτει ο συνολικός προϋπολογισμός του νοσοκομείου) σε κάθε νοσοκομείο ο οποίος πρέπει να καλύπτει το πραγματικό κόστος λειτουργίας του, καθώς οι κρατικές επιχορηγήσεις θα δίδονται πλέον στον ΕΦΥ και όχι στις υπηρεσίες υγείας.

* Δημιουργία οργανισμού του ΕΦΥ με τη μορφή ΝΠΙΔ για τον έλεγχο, την αποτίμηση, την πιστοποίηση και την αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα.

* Αντιμετώπιση του ιατρικού πληθωρισμού με ριζική μείωση των μεταγραφών στις ιατρικές σχολές, καθιέρωση πανελλαδικών εξετάσεων για την άσκηση του επαγγέλματος και τη χορήγηση της ιατρικής ειδικότητας.

* Εκπόνηση συστήματος κρίσεων των γιατρών από τον ΕΦΥ.

* Παροχή μετανοσοκομειακής φροντίδας από τους γιατρούς των κρατικών νοσοκομείων εντός του νοσοκομείου τους μετά το υποχρεωτικό ωράριο εργασίας.

* Για τους γιατρούς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα υπάρξουν συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου με πλήρη διασφάλιση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων τους και σύστημα κινήτρων για την αύξηση της αποδοτικότητάς τους.

* Να δοθεί η δυνατότητα σε ομάδες γιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης να δημιουργήσουν κοινοπραξία και να αναλάβουν τη λειτουργία Μονάδας Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης.

* Μείωση της συνολικής δαπάνης για φάρμακα με ανανέωση του Εθνικού Συνταγολογίου κάθε εξάμηνο, αναθεώρηση της πολιτικής των «αντιγράφων» ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες νοσοκομείων και Ταμείων και μηχανογράφηση της σχέσης του ΕΦΥ και των φαρμακείων.